Kent Kimliğinin İnşasında Koku Duyusu ve Etkileri

Abstract

İnsanlar günde binlerce kez koku alır ve her bir koklama yeni bir deneyim oluşturmaktadır. Her mekânın hem üretilen malzemeden hem sahip olduğu peyzajdan hem de orada gerçekleştirilen işlevlerden kaynaklı olarak kendine has bir kokusu vardır. Ancak uzun yıllar mekân kokuları yalnızca olumsuz yönden ele alınmış ve bireyle olan ilişkisi göz ardı edilmiştir. Mekân, an ve birey arasında doğrudan bağlantının önemli bir aracı olan koku duyusunun görmezden gelinmesi ortak bir koku kimliğinin ve belleğinin oluşmasına engel olmaktadır. Bu çalışmanın amacı koku duyusunun kentsel mekânın algılanmasında, kent kimliğinin ve mekânsal belleğin oluşmasındaki etkilerini araştırmak ve kentsel tasarım çalışmalarına koku duyusunun dahil edilmesinin önemini ortaya koymaktır. Araştırma süresince konuyla ilgili kaynaklar taranmış, gönüllülerle saha çalışması gerçekleştirilerek derinlemesine mülakat yapılmıştır. Sahada gerçekleştirilecek mekânsal analizlerle ve gönüllülerin katılımıyla elde edilecek verilerle de nitel bir çalışma yürütülmüştür. Çalışmanın sonucunda koku, mekân algısı ve kentsel kimlik kavramları arasındaki etkileşimin saptanması hedeflenmiştir.