Diyarbakır Behram Paşa Camii’nin Simetrik Tabanlı Estetik Özelliğinin İncelenmesi

Abstract

Mimarlığa sanatsal boyut kazandıran, mimari ürünün estetik özelliğidir. Simetri kavramı ise belirsiz bir mükemmelliği yansıtarak güzellik ve estetik unsurlarının önemli bir parçası olarak ifade edilmektedir. Ayrıca oran ve denge duygusunun karşılığı olarak da tanımlanmaktadır. Antik Çağ’da yapı ile tüm yapı öğeleri arasındaki uyum ve ölçü ilişkisi olarak tanımlanabilen simetri, günümüzde, ortadan bir eksenle ikiye bölünmüş bir bütünün, eksenin iki yanında yer alan iki eş parçasıdır. Bu bildiri ile mimarlık alanının yapı ve şehir ölçeğinde tasarımın en önemli kriterleri arasında yer alıp, estetiğin sağlanmasında önemli ölçütlerden olan simetrinin tarihi yapılar üzerinden analiz edilerek geleceğe yönelik çıkarımlar sağlanması amaçlanmıştır. Diyarbakır’daki Osmanlı Dönemi eserleri arasında yer alan, ayrıca Tuhfet-ül Mimari’nde Mimar Sinan eseri olarak geçen Behram Paşa Camii’nin estetik özellikleri, yapının mevcut rölöve çizimlerindeki simetri uygulamaları üzerinden analiz edilmiştir. Elde edilen veriler sonucunda simetri ve estetik arasındaki ilişkinin plan, cephe ve kalemişlerinde öne çıktığı, örnekler üzerinden değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda yapıda estetik ile ilişikilendirilen simetri uygulama teknikleri, geleceğe yönelik estetik değer taşıyan yapılar için de bir öneri niteliği taşımaktadır.